ENEV'nin ısıtma sistemlerinin enerji tasarruflu çalışmasına ilişkin farkındalığı artırması sayesinde ısıtma kazanlarının enerji tasarruflu ve hasar azaltıcı çalışma şekli de değişmiştir. Yeni modifiye edilmiş VDI 2035 bölüm 1 halihazırda, 50 kW'tan düşük ısıtma sistemlerinde dahi ısıtma devresinde kireç tortularını önlemek için önlemlerin alınmasını gerektirir.

Bölgesel su sertliği derecesi, aşağıdaki tablodaki değeri aştığında önlemler alınmalıdır. Kazan gücü kW değeri başına özel tesis hacmi >20 l/kW olması gerekiyorsa bir sonraki yüksek grup göz önünde bulundurulmalıdır. 50 l/kW aşıldığında genellikle ~ 0°dH değerine yumuşatma gereklidir.

Yumuşatma; kireç oluşumlu kalsiyum yumuşatma esnasında sudan çıkarıldığından dolayı kireç oluşumu azaltmak için en güvenli önlemdir. Ayrıca yumuşatma, iyon değiştirici reçine bakımından tanınmış bir yöntem olup milyonlarca kez test edilmiştir. Ca ve Mg iyonlu su, Na iyonu katkılı bir plastik reçine üzerinden iletilir ve Ca ve Mg iyonları Na iyonlarıyla değiştirilir.

Yumuşatmanın yanı sıra aşağıdaki alternatifler de mevcuttur: Sertlik stabilizasyonu, sertlik presipitasyonu, fiziksel su işlemi ve tuzdan tam arındırma işlemi. Sertlik stabilizasyonu ve sertlik presipitasyonu, fosfatların veya diğer kimyasal maddelerin eklenmesiyle elde edilir. Az veya fazla dozlama tehlikesi bu yöntemi hassas hale getirir. Fiziksel su işlemi, kireç kristalleri oluşturması gereken, sert yüzey oluşturmayan manyetik alanlardan etkilenir. Bu yöntemin etkinliği henüz ikna edici şekilde kanıtlanmamıştır. Tuzdan tam arındırma işlemi tüm tuzları (Mg, Ca, Na...) sudan uzaklaştırır ve böylece kalsiyum (Ca) problemini giderir. Özellikle tuzdan tam arındırma işlemiyle pH değeri değiştirilir, bu sayede alkali maddelerle suyun nötrleştirilmesi gerekmez (diğer bir deyişle yüksek ekipman gideri).

Reflex Fillsoft, ısıtma sistemi için dolum ve tamamlama suyunu yumuşatan, tasarımı basit bir iyon değiştiricidir. Kartuş filtresi gövdesi, iyon değiştirici reçineyle doldurulan bir kartuşla donatılmıştır. Fillsoft, sistem ayırıcının (ör. Fillset) arkasına monte edilir. Kartuş filtresi kullanılarak ilk ve son dolum gerçekleştirilir. Yumuşak su, ısıtma sistemine akar. Su sayacı çekip çıkarılan yumuşak su miktarını kaydeder ve işletmeciye, kartuş değişim zamanını bildirir. Kullanılan kartuş, ev çöpüne atılır ve yeni bir kartuş kullanılır.

Yakl. 1500 l sistem hacmine kadar olan sistemlerde ilk dolum 'fillsoft' üzerinden gerçekleşebilir. Bunun için, ilk dolumda sertlik derecesine göre ek miktarda kartuş kullanılmalıdır (bkz. Kullanım kılavuzu).

İyon değişimi yoluyla yumuşatma sırasında kalsiyum iyonları, suda Na iyonlarıyla değiştirilir, böylece tuz içeriği ve bu sayede elektrik iletkenliği 'fillsoft' ile değiştirilmez. Ayrıca yumuşayan su, suyun korozyon özelliğini artırmaz.

Yeni kartuşların nispeten ucuz olması nedeniyle rejenerasyona başvurulmaz. Lojistik masrafları (gönderim, harici rejenerasyon, ambalajlama), yeni bir kartuşun masraflarını aşacaktır. Kullanılan kartuşların çöpe atılması sorun olmaz.

Bir kez yumuşatılan su, iyon değiştiricide uzun süre kaldığında yeniden sertleşir. Bu nedenle minimum su içeriğine sahip kartuşlar seçilmiştir, bu sayede takviye suyu 'fillsoft'ta uzun süre beklediğinde sadece en düşük "sertlikteki" su miktarı sisteme geçirilir.

Yumuşatma
Klasik yumuşatma işlemi, Na iyon değiştiriciyle gerçekleştirilir. Bu aşamada sertlik verici Ca ve Mg iyonları Na iyonlarıyla değiştirilir. Ayrıca suyun kimyası etkilenmez. Elektrik iletkenliği ve pH değeri aynı kalır, bu sayede suyun yoğunlaşması için ek bir önlem alınmasına gerek kalmaz.

Ayrıca katyonları (kalsiyum ve magnezyum), sodyum iyonlarına değil, hidrojen iyonlarına karşı değiştiren H+- iyon değiştiriciler bulunmaktadır. Hidrojen iyonları, hidrojen protonlarında artışa ve böylece, kaçınılmaz şekilde (bkz. pH değeri tanımı), pH değerinin asidik bir aralığa kaymasına neden olur. Burada alkali eklentilerinin eklenmesi kati suretle zorunludur.

Karbonsuzlaştırma
Karbonsuzlaştırma işleminde karbonat sertliği (diğer bir deyişle ısıtma sisteminde kireç formunda çöken sertlik) ve hidrojen karbonatı (HCO3), iyon değiştirme prensibine göre içme suyundan arındırılır. Hidrojen karbonatları suyun tampon sisteminde büyük bir etkiye sahip olduğundan dolayı (ayrıca düşük asit veya baz eklentilerinin gücü pH değerini etkiler) hidrojen karbonatlarını arındırma işlemi, genellikle su yoğunlaştırma önlemlerine bağlıdır.

Tuzdan tam arındırma
Tuzdan tam arındırma işlemi karışık yatak iyon değiştirici yoluyla gerçekleştirilirse yukarıda söz edilen uygulama yöntemleri uygulanır. Bu aşamada su, katyonları (Ca, Na, Mg, vb.) ve anyonları (CI, HCO3, vb.) filtreleyen ve H+ ve OH- iyonlarını değiştiren oldukça asidik ve bazik bir iyon reçineden geçirilir. Hidrojen karbonatı (anyon değiştiricideki) sudan çıkarıldığından dolayı burada asit/baz etkilerine karşı tampon etkisi kaybolur, bu sayede tuzdan tam arındırma sonrasında diğer işlemlerin yapılması kati suretle gerekli olur. Tuzdan tam arındırma işleminin avantajı tüm tuzları çıkararak elektrik iletkenliğini sıfıra yaklaştırmaktır. Bu sayede ısıtma suyundaki yüksek oksijen içeriği tolere edilebilir. Ancak herhangi bir standartta veya yönetmelikte ısıtma sistemleri için tuzdan tam arındırma işleminin gerekli olduğu belirtilmez.

Sonuç olarak:'
Fillsoft'ta da kullanılan sodyum iyon değiştiricide katyonlar (Ca ve Mg) Na ile değiştirilir. Bu sayede tuz içeriği aynı kalır ama pH değişmez, bu sayede yumuşatmadan kaynaklanan nötrleştirme için ek bir önlem alınması gerekmez. Buderus ısınma teknolojisi el kitabından alıntı (2002 baskısı)

Buna ilişkin yaygın bir kanı, yumuşayan suyun (not: Sodyum iyon değiştirici yoluyla) yüksek ölçüde "agresifliği" nedeniyle kimyasallarla yeniden işlenmesi gerektiğidir ama bunun bir dayanağı yoktur.

Aşağıdaki formüle göre kireç çökelmesi (kalsiyum karbonat) nedeniyle taş oluşumu

Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 +H20

daima, suyun yumuşaması nedeniyle kalsiyum hidrojen karbonatın, kalsiyum karbonat, karbon dioksit ve su içerisinde dağıldığında meydana gelir. Kalsiyum karbonat, kazan taşı formunda sert çökeltiler oluşturur ve gaz örneğin otomatik hızlı vantilatörlerle sistemin dışına aktarılır.

ENEV'nin uygulanması ve daha kompakt ısı transfer yüzeylerine ilişkin ısı teknolojisindeki eşzamanlı geliştirmelerle taş oluşma riski artmaktadır. Buna ek olarak birden fazla kazan sistemine ilişkin trend, küçük kazan ünitelerinin geçici olarak küçük sistem hacimlerindeki ısınmayı devralmasının gerekliliğine yol açar. Çok yüksek sıcaklıklarda parçalarda kazan taşı oluşma tehlikesi de artar.

Ayrıca boru hatları da kireç tortusu riskiyle karşı karşıyadır, bu da zamanla çapı büyük ölçüde azaltır, böylece basınç kayıpları ve pompa için enerji ihtiyacı artar. Sistemdeki ısıtma ve soğutma işlemlerinin sonucunda kireç parçacıkları, birikintileri patlatarak kontrol valflerinde, emniyet valflerinde veya pompalarda sorunlara neden olabilmektedir.

Bu nedenle güncel VDI yönetmeliği 2035, bölüm 1, kazan taşı oluşmasını önlemek için gereklilikleri önemli ölçüde sıkılaştırmıştır ve günümüzde, bölgesel su sertliği 16,8 °dH değerini aşıyorsa "20 kW kazan" için ilgili önlemlerin alınmasını gerektirmektedir.

Daha sıkı bütçelerde dahi tek başına enerji tasarrufu görüşü, bir yumuşatma sistemini kurmak için yeterli motivasyon sağlamalıdır. Kazan duvarındaki 1 mm'lik kazan taşı birikmesi, yakl. %10 değerinde bir verim kaybına neden olmaktadır. 1.000 Euro değerindeki yıllık ısınma masrafı hesaplamasında 'fillsoft'un kullanımı hızla kendi masrafını çıkarabilmektedir. Yumuşak su aynı zamanda, halihazırda oluşmuş kazan taşı birikintileri, kireç-karbonik asit dengesi oluşana kadar yeniden çözülmesine yol açar. Kazan üreticilerine yönelik potansiyel garanti talepleri, hazır suyun kullanımı (VDI 2035'e göre) ve özellikle günümüzde her kazan dokümanında bu yönetmeliklere uyulmasının ve uygulanmasının belirtilmesiyle hiç olmadığı kadar kolay şekilde hayata geçirilmektedir.